Wil je meer weten over creativiteit? Hieronder vind je nog een hele lijst met interessante, inspirerende of uitdagende boeken en artikelen en websites.
Boeken over creativiteit
- Binkley, Marilyn e.a. Defining 21st century skills (2010). Dit boek gaat in op de 21e-eeuwse vaardigheden. Met behulp van het KSAVE-model leggen de auteurs uit hoe het onderwijs aandacht kan besteden aan de 21-eeuwse vaardigheden, waaronder creativiteit.
- Csikzentmihalyi, Mihaly. Flow: psychologie van de optimale ervaring. Csikzentmihalyi vertelt hoe de momenten ontstaan die het leven de moeite waard maken. Hij legt uit waarom creativiteit gecultiveerd moet worden en waarom het noodzakelijk is voor de toekomst van het land, of zelfs de wereld. Zijn onderzoek is gebaseerd op bijna honderd interviews met mensen die uitzonderlijk zijn in verschillende disciplines, zoals biologie, politiek, kunst, enz.
- Csikzentmihalyi, Mihalyi. Creativiteit: over ‘flow’, schepping en ontdekking (2011). In dit boek worden mensen geportretteerd die de ‘flow’ in hun leven integreren. Creativiteit is niet voorbehouden aan de kunsten en wetenschap, maar speelt ook een rol in andere sectoren als onderwijs, overheid en bedrijven.
- Gardner, Howard. Creating Minds: An Anatomy of Creativity Seen Through the Lives of Freud, Einstein, Picasso, Stravinsky, Eliot, Graham, and Ghandi (1994). Gardner beschrijft het patroon dat het creatieve proces drijft, aan de hand van zeven uitzonderlijke individuen. Hij demonstreert hoe omstandigheden ook een onvoorwaardelijke rol spelen in het creatieve succes.
- Gardner, Howard. Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences (1983). Gardner onderscheidt acht vormen van intelligentie. Ieder persoon beschikt volgens hem over intelligenties die meer of minder ontwikkeld zijn. Hij baseert zich op hersenonderzoek en onderzoek in leersituaties.
- Gardner, Howard. Multiple Intelligences: The Theory in Practice (1993).
- Heusden, Barend van. Cultuur in de Spiegel: naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs (2012). Van Heusden geeft vanuit de cognitiewetenschap een antwoord op de vraag wat cultuur en kunst is en wat, hiervan uitgaande, cultuuronderwijs zou kunnen zijn. Zo blijkt dat mensen creativiteit, als onderdeel van de vaardigheid verbeelding, nodig hebben om met hun omgeving om te gaan (er vorm en betekenis aan te geven). De vaardigheid is aangeboren, maar kan ook geoefend worden in het cultuuronderwijs. Link: http://rjh.ub.rug.nl/cis/issue/view/1/showToc
- Heusden, Barend P. van e.a. Cultuur2: Basis voor cultuuronderwijs (2016). Dit (leraren)boek biedt niet alleen inzicht in de theorie van cultuur, maar biedt ook handvatten voor studenten of leerkrachten om een visie op en praktische toepassingen voor cultuuronderwijs te ontwikkelen. Het boek kan ook gebruikt worden om de huidige onderwijspraktijk te analyseren.
- Lutters, Jeroen e.a. D21: Literatuurstudie. Onderzoek naar 21eeuwse vaardigheden en cultuureducatie in het Nederlandse basisonderwijs (2015). Deze literatuurstudie biedt een overzicht van wat bekend is over cultuureducatie, 21-eeuwse vaardigheden en verschillende typen scholen.
- Lutters, Jeroen. University 21: creativiteit als noodzaak (2013). Lutters verkent in verschillende essays een nieuwe vorm van hoger onderwijs, gebaseerd op het principe van vrijheid. Creativiteit is een belangrijk thema in de essays.
- Nussbaum, Martha. Niet voor de winst: waarom de democratie de geesteswetenschappen nodig heeft (2011). Nussbauw betoogt dat een herwaardering van de geesteswetenschappen bijdraagt aan opvoeden van leerlingen tot democratische burgers.
- Robinson, S. Ken. Buiten de lijntjes: stimuleer je creativiteit (2001). Over: waarom creativiteit belangrijk is, waarom mensen denken dat ze niet creatief zijn, hoe het zo ver gekomen is en wat we eraan kunnen doen.
- Robinson, S. Ken. Creatieve scholen en buiten de lijntjes (2001). Robinson spreekt over innovatie waarbij verbeelding en creativiteit een grote rol spelen. In totaal zijn volgens hem negen principes van belang voor de ontwikkeling van je creativiteit.
Artikelen over creativiteit
- Gnezda, Nicole M. Cognition and Emotions in the Creative Process (2011). Gnezda gaat in op de complexe neurologische en emotionele processen die een rol spelen tijdens het creatief proces. Zij wil kunstdocenten helpen in hun begrip van deze processen en doet suggesties om de creativiteit van leerlingen te vergroten. Link: http://maineartsassessment.pbworks.com/w/file/fetch/57940369/Cognition%20and%20emotions%20in%20the%20Creative%20Process.pdf
- Heusden, Barend van. Wat leren we van cultuuronderwijs? (2012). Van Heusden schrijft in dit artikel over de relatie tussen kunst, cultuur en cognitie en wat we kunnen verwachten van cultuuronderwijs. Uitgave: Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam (KCR). Link: https://kc-r.nl/media/101145/kcr-a5-essay-def-compleet-katern-1.pdf
- Jolles, Jelle. Talentontwikkeling: de leerkracht en het lerende kind vanuit neurologisch perspectief (2012). Jolles geeft een pleidooi voor inzicht bij leerkrachten in hoe kinderen leren. Link: http://files.jellejolles.nl/Jolles-2012-Talentontwikkeling-de-leerkracht-en-het-lerende-kind-vanuit-neuropsychologisch-perspectief-annotated.pdf
- Jong, Lydia de. Creativiteitsontwikkeling binnen het onderwijs (2012). De Jong richt zich in haar onderzoek op creativiteit binnen het onderwijs. Zij zoekt antwoorden op vragen als ‘wat is creativiteit, is creativiteit aangeboren, is het ontwikkelbaar’ en hoe kan het gestimuleerd worden? Link: http://www.lkca.nl/~/media/kennisbank/publicaties/2014/e13-1194.pdf
- Joseph, An & Leen Thielemans. De Muzen van Kunst in Zicht. Kunst in Zicht heeft methodes voor de kunsteducatie getoetst aan bestaande theorieën en visies. Ze gaat in op de Creatief Quotiënt (CQ) en verbindt dit aan kunsteducatie. Link: http://docplayer.nl/4729645-De-muzen-van-kunst-in-zicht-an-joseph-leen-thielemans.html
- Lucas, B. e.a. Progression in Student Creativity in School: First Steps Towards New Forms of Formative Assessments (2013). Het artikel biedt een vijf dimensionale definitie van creativiteit en een theoretische basis om op scholen creativiteit bij leerlingen te achterhalen, te ontwikkelen en te meten (zie afbeelding). Link: http://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?cote=EDU/WKP%282013%291&docLanguage=En
- Milbrandt, Melody & Lanny Milbrandt. Creativity: What Are We Talking About? (2011). Milbrandt stelt dat de betekenis van creativiteit diffuus is. In dit artikel probeert zij deze te verhelderen.Volgens haar is de term creativiteit op dit moment te nauw gedefinieerd en ambigu binnen het onderwijs. Link: http://maineartsassessment.pbworks.com/w/file/fetch/57940292/Creativity%20what%20are%20we%20talking%20about_.pdf
- Tillander, Michelle. Creativity, Technology, Art, and Pedagogical Practices (2011). Een zoektocht naar de relatie tussen techniek en creativiteit. Link: http://ccmsstudio266.weebly.com/uploads/4/5/2/0/45205891/creativity,_technology,_art,_and_pedagogical_practices.pdf
- Winner, Ellen, e.a. Art for Art’s Sake: The Impact of Arts Education (2013). In een uitvoerig rapport wordt beschreven dat kunsteducatie (nog) geen bewijsbare neveneffecten heeft, bijvoorbeeld op creativiteit. Link: http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/education/art-for-art-s-sake_9789264180789-en#page3
Websites
- http://www.cultuurindespiegel.nl/. Op de Nederlandse website van Cultuur in de Spiegel vind je informatie over het onderzoeksproject van de Rijksuniversiteit Groningen en Stichting Leerplanontwikkeling (SLO). Je ziet hier welke personen en instellingen betrokken zijn (geweest) bij het project, welke activiteiten hebben plaatsgevonden (nieuwsberichten) en hoe een eerste stap is gezet in de vertaling van de theorie naar de praktijk.
- http://canoncultuurcel.be/cultuur-de-spiegel. De Belgische website van Cultuur in de Spiegel bevat achtergrondinformatie over het project in Vlaanderen. In Vlaanderen ligt de focus meer op de praktische vertaling van de theorie naar het onderwijs. Je vindt er rapporten van het project en praktische tips.
- http://onsonderwijs2032.nl/. Het Platform Onderwijs2032 heeft adviezen geformuleerd voor het onderwijs van de toekomst. Op de website vind je alle informatie over het advies. Zo zie je bijvoorbeeld welke kennis en vaardigheden leerlingen zouden moeten leren.
- http://kunstzinnigeorientatie.slo.nl/lexicon/creativiteit. Ook het SLO schrijft over creativiteit.
- http://omdenken.nl/. Omdenken is ontstaan vanuit de gedachte ‘Ja-maar wat als alles lukt?’ Het is een begrip dat ook wel in een adem wordt genoemd met creativiteit. Wil je weten waarom? Ga dan eens naar deze website.
- http://wij-leren.nl/. Dit is een kennisbank speciaal voor het onderwijs. Je vindt er alle informatie over de laatste, actuele ontwikkelingen die te maken hebben met onderwijs. Niet alleen informatie over creativiteit dus. Ook over andere onderwerpen als pedagogiek, didactiek, leerstof, ouders, noem maar op. Gewoon een keer een kijkje nemen.
- http://www.zuurstofentegenwind.nl/. Een nieuw, verfrissend educatief tijdschrift voor ouders, verzorgers, leerkrachten en kinderen. Het tijdschrift bevat werkbladen waardoor kinderen leren onderzoeken, experimenteren, anders kijken en filosoferen. Zij leren meer over zichzelf en anderen.
- http://www.deinspiratiekamer.nl/. Voor verrassende tips en leuke creatieve uitdagingen kun je hier terecht. Zeker de moeite van het surfen waard!